NecoV Symposium 25 & 26 april 2016
PASsende maatregelen tegen stikstofeffecten
Kennis en onderzoek over maatregelen die de negatieve effecten van stikstof voorkomen of remediëren.
Het symposium vond plaats in Antwerpen, en was georganiseerd door Geert De Blust (INBO), Rudy van Diggelen (UAntwerpen), Maurice Hoffmann (INBO, NecoV)
NecoV organiseerde samen met de Universiteit Antwerpen en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek op 25 en 26 april een symposium over PAS en alle beheerfacetten van het N verhaal en de Natura2000 doelstellingen.
In Nederland en Vlaanderen wordt op dit ogenblik het PAS-beleid (programmatische aanpak stikstof) in praktijk gebracht. Van het gericht beheren en herstellen van habitattypes en soorten die te lijden hebben van excessieve stikstofconcentraties in hun milieu, wordt veel verwacht. Daarvoor wordt beroep gedaan op bestaande ecologische kennis over de effecten van hoge stikstofgehalten op organismen en de manier waarop beheer- en herstelmaatregelen daarop ingrijpen.
Het opbouwen van kennis en het kritisch toetsen van praktijkervaringen stopt echter nooit. Het vergroten en versterken van de 'evidence-base', het analyseren van de beleidsvragen en de respons die hierop gegeven kan worden vanuit het ecologisch onderzoek, de accuraatheid van modellen, het onderzoek aan het totale ecosysteem in relatie tot stikstof, de nieuwe strategieën voor herstel van habitat en duurzame populaties; kortom al het toegepast ecologisch onderzoek dat ons meer inzicht geeft over de complexe relaties tussen stikstof en de andere elementen van een ecosysteem, komen aan bod.
Ook via N-emissie onderdrukkende maatregelen in landbouw en verkeer kan veel gerealiseerd worden. Het geheel kaderen in een juridische en economische context zal verder moeten helpen bij het realiseren van de N-reductie en/of N-remediëring.
Kortom, een symposium dat relevant is voor zowel onderzoekers als beheerders, en al wie van ver of dichtbij betrokken is bij het PAS-gebeuren in administratie, praktijk en wetenschap.
Sessie 1: N-problematiek en PAS-strategie
- Jan-Willem Erisman (Louis Bolk Instituut) - Stikstof teveel van het goede [download presentatie]
- Danny Van den Bossche (Agentschap Natuur en Bos, regiebureau PAS) - PAS in Vlaanderen [download presentatie]
- Esther Rensink (Beleidsmedewerkster Programmatische Aanpak Stikstof) - PAS in Nederland [download presentatie]
- Elisabeth Schmid (Sachverständigenrat für Umweltfragen) - The Nitrogen Problem in Germany [download presentatie]
- Franci Vanweert (Lievense CSO) - PAS implementatie in Nederland [download presentatie]
Sessie 2: gePASt beheer op landschapsniveau
- Geert De Blust (INBO) - Gepast beheer op landschapsniveau [download presentatie]
- Ab Grootjans (RuG) - Ecohydrologische aspecten van beheer op landschapsniveau [download presentatie]
- Roland Bobbink (B-ware) - N-depositie en afname biodiversiteit: een gePASeerd station? [download presentatie]
- Francisca Sival (Sival Advies & Onderzoek), Ineke Nusselder (Provincie Gelderland), Romke Postma (NMI) - Uitmijnen: een bodemvriendelijke manier om bodems te verschralen [download presentatie]
- Karen Wuyst (UAntwerpen) - De impact van bosrandstructuur en -samenstelling op bosrandeffecten van N-depositie [download presentatie]
Sessie 3: Emissie reducerende maatregelen en modelinstrumenten
- Bo Van den Bril & David Roet (VMM) - Meten en modelleren: vaststellingen en toekomstperspectief [download presentatie]
- Philippe Van Overbeke (ILVO) - Onderzoek naar vernieuwende emissie meet- en reductietechnieken voor de Vlaamse rundveehouderij [download presentatie]
- Nadia Mensink, Peter Van den bossche (Witteveen & Bos, België) - Ontwikkeling van een emissiemodel voor scheepsactiviteiten in de Haven van Antwerpen [download presentatie]
- Hans Erbrink (Erbrink Stacks Consult) - Modelmatige vaststelling van de depositiebijdrage en de betekenis van deze vaststelling [download presentatie]
- Hans Kros (WUR) - Modelstudie naar de effecten van bron-gerichte landbouwmaatregelen op de stikstofpositie in Natura 2000 gebieden [download presentatie]
Sessie 4: Juridische en economische aspecten
- Jeroen Buysse en David De Pue (UGent) - Welk beleid kan ecologische randvoorwaar-den economisch haalbaar maken? [download presentatie]
- Hendrik Schoukens (UGent) - De juridische aspecten van PAS Vlaanderen in een maatschappelijke context [download presentatie]
- Hans van Grinsven (Planbureau leefomgeving) - Het prijskaartje van stikstofvervuiling; ervaringen uit de European Nitrogen Assessment [download presentatie]
- Ralph Frins (Witteveen & Bos, RU Nijmegen) - De ins en outs van de Nederlandse PAS. Natuurbeschermingsrecht voor gevorderden. [download presentatie]
Sessie 5: gePASt beheer op standplaatsniveau
- Rudy van Diggelen (UAntwerpen) - Mitigatie van overtollige stikstof: een zaak van PASsen en meten? [download presentatie]
- André Jansen (Bosgroepen) - Beheer op standplaatsniveau [download presentatie]
- Luc De Keersmaeker, Arno Thomaes & Kris Vandekerkhove (INBO) - PAS herstelbeheer in bossen: is dood hout van vermesting of een buffer tegen verzuring? [download presentatie]
- Fons Smolders (B-ware) - N remediërend beheer in aquatisch milieu
- Michiel Wallis de Vries (Vlinderstichting) - Een biotische indicator voor de effecten van stikstofdepositie op basis van trends in vlindergemeenschappen
- Marijn Nijssen & Joost Vogels (Stichting Bargerveen) - Identificatie van effecten van atmosferische N depositie op fauna in relatie tot mitigerende beheer
BioNieuws
Over PAS is ook een artikel verschenen in BioNieuws van 30 april 2016: